Pazar…Pazar…
BİREYSEL OLARAK PROAKTİF VEYA REAKTİF OLMAK
Proaktif insan kimdir?
Kendi dışında gelişen olayları dikkatle süzen, duygusal ve ruhsal zekâsını hassas bir uyumla kullanan, olumlu düşünen, teşvik eden, çözüm odaklı ve çalışkan insandır. Her seçenek için risk analizi yapar, kendisiyle ve çevresiyle barışık yaşar. Bilgi ve entelektüel yeteneklerini sağduyusu ile harmanlar ve üst düzey verimle kullanır.
Proaktif İnsanın Özellikleri nelerdir?
- Proaktif çalışan, liderlerin ihtiyaç duyduğu, işini kendi işi gibi benimseyen, görev tanımının sınırlarını aşmaya hazır, yaptığı işi daha iyi yapabilmek için değişimi zorlayan ve katma değer üreten kişidir.
- Proaktif kişi, her bireyin kendisine bir hedef koyacak ve bu hedef doğrultusunda çaba gösterecek zekâya, cesarete ve güce sahip olduğuna inanır.
- Kendi gelişiminden kendisini sorumlu tutar. Ona göre hayatı belirleyen dış etkenler değil, kişinin seçimleridir.
- Proaktif kişi gerçeklerle yüzleşmeye hazırdır. Olumsuz durumlarda hatayı kendinde arar ve başkalarını ya da koşulları suçlamaktan kaçınır.
- Problemin nedeni, ister kendisi ister başkaları olsun, o problemin çözümüne odaklanır.
- Olumsuz sonuçlar karşısında geçmişe odaklanarak, kendini suçlamaz, olumlu sonuçlar karşısında da başarının tümünü kendinden bilmez.
- Proaktif kişi değerlerinin farkındadır ve eylemlerini bu doğrultuda kendisi seçer ve belirler.
- Proaktif kişinin vizyonu vardır.
- Belirli hedeflere ulaşmak için uğraşmak hayatı anlamlı kılar.
- Sürekli gelişmeye inanır ve bu yönde uğraşır.
- İnsiyatif almaya eğilimlidir.
- İş performansı, strese dayanıklılık, etkili liderlik, kurumsal inisiyatiflere katılma, ekip performansı ve girişimcilik gibi pek çok önemli bireysel ve kurumsal sonuçlarda daha başarılıdır.
- Proaktif yaklaşıma sahip olan insanlar olaylar olmadan önce; bilgi toplar, düşünür, analiz eder, karar verir, planlar, hazırlanır ve harekete geçer.
- Kendisiyle barışık, özgüveni yerindedir. Olaylara realist yaklaşır. Korku ve endişelerini “Gerçeklik filtresi`nden geçirir.
- Kontrolü elden bırakmaz. Her ne pahasına olursa olsun, denemek ve öğrenmek taraftarıdır.
- Yanlış yaptığında, yanlışları üzerinden doğruyu; doğru yaptığında da, doğruları üzerinden mükemmeli öğrenir.
Reaktif İnsan Kimdir?
- Reaktif insan için Proaktif insanın zıddı diyebiliriz.
- İlgi alanına odaklıdır.
- Olumlu düşünmez.
- Kendi dışında gelişen olaylardan oldukça etkilenir.
- Reaktif insan başkalarının yargılarına fazla önem verir.
Reaktif İnsanın Özellikleri nelerdir?
- Karar vermekte ve risk almakta zorlanır.
- Devamlı olarak güvenlik duygusu arayan, korunmayı ve gözetilmeyi bekleyen ruh halindedir.
- Duygusal, ruhsal ve bilişsel zekaları birbirinden bağımsız çalışır. Bekler, başına bir şey gelince tepki verir.
- Dış faktörlerden çok fazla etkilenir.
- Panik olmaya meyillidir. Olayların kendisi dışında gerçekleştiğini ve başlarına gelenler konusunda kendi kontrolünün fazla olmadığını düşünür.
- Diğer insanların ne düşündüğüne çok önem verir, gergindir, adeta olumsuzlukları bekler.
- Sosyal ilişkilerde tereddütlü ve güvensizdir.
- Kişisel kontrolünü kolayca kaybedebilir. Aniden ağlamaklı ve hüzünlü olabilir.
- Başkalarının öngörüleriyle hareket etme eğilimindedir.
- Telkin, vazgeçilmez gıdasıdır. Sosyal rollerde tıkanıklar ve engellenme yaşar. Bu nedenle davranışsal engellenme duygusunu da kronik olarak yaşayabilir.
- Risk almakta zorlanır. Korunmaya ve gözetilmeye yatkın bir kişilik zemini vardır.
- Ütopik olarak daima faciayı ve yenilgiyi düşler/bekler. Ufak bir uyarandan veya veriden hareketle; heyecanla ve korkuyla genel çıkarımlar yaparak, problem durumunu her zaman abartılı olarak algılar. Bu abartının izdüşümünde ise kontrolü kaybeder ve adeta her maça yenik başlar.
- Reaktif Kişi, düşüncelerinin ve kaygılarının bombardımanında; kendisini ve dikkat melekelerini kaybeder. Bu nedenle, normalde yapabileceklerini de yapamaz hale gelir.
- Çoğu zaman fiziksel çevreden de etkilenir. Hava veya ortam iyiyse onlar da kendilerini iyi hisseder.
- Kötü ise bu, tutum ve çalışmasını etkiler.
- Reaktif insan toplumsal çevresinden, “Toplumsal hava”dan da etkilenir.
- Duygusal yaşamlarının merkezi olarak başkalarının davranışlarını seçer, diğer insanların zayıflıklarının kendilerini denetlemesine izin verir.
- Reaktif insanı genellikle duygular, koşullar, olaylar ve çevresi yönlendirir.
- Kişisel kontrollerini kolayca kaybedebilirler.
- Genellikle ahkam keser, nutuk atar ama faydalı bir iş başaramadığını düşünmez.
- Çok önemli projeleri vardır ama hayata geçirmek için ilk adımı atamaz.
İnsanların kullandığı sözcüklerden proaktif veya reaktif olduğu kolayca anlaşılabilir.
Proaktif Dil
- Seçeneklerimize bir bakalım.
- Farklı bir yaklaşımı seçebilirim.
- Duygularımı kontrol edebilirim.
- Ben etkili bir sunuş yapabilirim.
- Uygun bir tepkiyi seçeceğim.
- Seçerim.
- Yeğliyorum.
- Yapacağım.
Reaktif Dil
- Yapabileceğim hiçbir şey yok.
- İşte ben böyleyim.
- Beni öyle kızdırıyor ki.
- Buna izin vermezler.
- Bunu yapmam gerekiyor.
- Yapamam.
- Yapmalıyım.
- Keşke.
İyi Pazarlar…
