Pazar…Pazar…
BEDEN VE AKIL SAĞLIĞI
Geçen hafta “Hayat maratonu”nda insanı hedeflere yönelten, teşvik eden ve harekete geçiren “Hayal etmekten” söz etmiştim.
Bugün ikinci ve çok önemli bir adımı kaleme alacağım: Hem beden, hem de akıl sağlığını korumak.
Doktor ya da sağlıkçı değilim, bu nedenle sizlere sağlığınızı korumakla ilgili öneriler yapmak haddim değil, ama sizlere sağlığınızı korumanın neden önemli olduğunu ve çok özet olarak pratik hayatta neler yapmanız gerektiğini hatırlatmak isterim.
Sağlığınızı kaybederseniz, hedeflerinize ulaşmak çok zor, hatta imkânsız olur. Sağlığınızla ilgili küçük bir değişimde bile, hedeflerinizi revize etmek zorunda kalabilirsiniz; hayatınızın ritmi ve enerjisi değişebilir. Bu nedenle sağlığınızı korumak, hatta şimdi olduğunuzdan daha da iyi duruma getirmeniz gerekir, yani daha sağlıklı olabilmeniz için, birazcık gayret etmelisiniz. Bunun için yapabileceğiniz bir çok spor ve beslenme programları bulunmaktadır veya bu konuların uzmanlarından yardım alabilirsiniz.
Ancak, önemli birkaç noktaya değinmek isterim;
• Sağlığınızın değerini, sağlıklı iken biliniz. Sağlığınızı kaybettikten sonra, eskisi gibi sağlıklı olmanız imkânsızdır. Bu nedenle, sağlığınızı kaybedecek konulardan uzak durunuz, sağlığınızı riske sokacak alışkanlıkları bırakınız. Bunlar için size destek olacak bir çok uzman veya sağlık kuruluşu bulunmaktadır.
• Sıfır ile yirmi beş yaş arasında, vücudun direnci, kendini koruması etkili ve yenilenmesi hızlı olur. Ancak bu eşiği geçtikten sonra, insan bedeninin önceki yaşlara oranla aynı güçte olmadığını biliyoruz. Yaş aldıkça, insan bedeninin de yaşlandığı ve vücudun kendini yenileme hızının düştüğü unutulmamalıdır. Onun için gençliğinizin değerini biliniz, ileriyi düşünerek, genç yaşlarda faydalı alışkanlıklar edininiz. Bu alışkanlıklar gençliğinizi uzatacak ve ileri yaşlarda bile sağlıklı olmanızı sağlayacaktır.
• Yukarıda belirtmiş olduğum gibi, sigara kullanmayınız, fazla kilolarınızı veriniz, doğal ürünlerle ve sağlıklı gıdalarla besleniniz… gibi öneriler yapmak benim uzmanlık alanım değil, ama şunu çok rahatlıkla ifade edebilirim ki, hareketsiz olmayınız, düzenli bir spor yapınız –ki bu yürüyüş bile olabilir-, güne erken başlayınız, geç saatlere kadar uyumak dinlenmenizi sağlamaz, aksine vücudu daha da uyuşturur.
• Kendi sağlıklı yaşamınınızı planlanlamanız da yetmez, aile bireylerinizin de sağlıklarına dikkat ediniz. Aile bireylerinizin de sağlıkları bozulursa, onlarla ilgilenmek ve enerjinizi onlara vermek zorunda kalabilirsiniz, bu nedenle araştırdıklarınızı ve öğrendiklerinizi ailenizle paylaşınız, bu konuda onlara koçluk yapınız.
• Bundan sonrası daha da önemli: Akıl sağlığınıza dikkat ediniz. İleri yaşlarda hafıza ile ilgili sorunlar yaşamamak veya yaşlılıktan kaynaklanan olası zihin rahatsızlıklarını geciktirmek için, zihin geliştirici oyunlar ya da faaliyetler yapınız. Örneğin, bulmaca, Sudoku çözmek; Satranç veya benzeri strateji oyunları oynamak; yeni bir lisan öğrenmek, bol bol kitap okumak, çocuklarla birlikte ders çalışmak, hobi geliştirmek ve hobi ile ilgili araştırma yapmak, seminer veya konferanslara katılmak gibi etkinlikler zihni çalıştırır.
• Akıl sağlığınız için önemsiz konuları hafızanızda tutmayınız, hatta hiç kafanıza takmayınız. Hayatınıza hiçbir katkısı olmayan boş konuşmaları, dedikoduları ve gereksiz bilgileri, mümkünse zihninizden siliniz. Buna karşın, faydalı bilgileri, ilgi çekici konuları veya meslek hayatınıza katkı yapacak araştırmaları ve anketleri hafızanıza kaydediniz.
• Sık sık düşünmek ve zihninizi boşaltmak için, kendinize fırsat yaratınız. Zihninizi dağıtmak ve aklınızı kurcalayan konulardan uzaklaşmak için, sinema, tiyatro veya imkân buluyorsanız müzik konserlerine gidiniz. Aileniz veya yakın dostlarla birlikte gitmeniz, bir sonraki etkinliğe gitmek için teşvik edici olacaktır.
• Zihin açmak için müze veya sanat galerilerini geziniz. Gezerken sanatçıların biyografilerini okuyunuz ve eserlerinde anlatmak istediklerini öğrenmeye çalışınız ve sanatçı hakkında yazılan yorumları okuyunuz. Zihninizin bu süreçte ne kadar açıldığını ve kafanızdan neler geçtiğine şaşırıp kalacağınıza eminim.
• Eski dostları ihmal etmeyiniz. Onları arayıp, hal hatır sorunuz, sohbet etmek için buluşunuz. Güzel ve tatlı anıları tazeleyiniz; unutmayın ne varsa yine eski dostlarda vardır; hiçbir menfaatleri olmaksızın, yanınızda olmaktan mutluluk duyarlar ve mutluluk verirler. Bu sohbetler, hem sizi motive edecektir, hem de zihninizde unutulmuş anıları canlandıracaktır. Eski anılar değerli olduğu kadar, gelecek için de önemli fikirler verirler.
• Her şeyi aklınızda tutmaya çalışmayınız. Bu aklınızı yorar ve bazı konuları da unutmanıza neden olur. Bu nedenle mutlaka cebinize veya çantanıza sığacak kadar mini bir bloknotunuz olsun, yapacaklarınızı not alınız; işleri tamamladıkça da üzerini çiziniz. Bu hiçbir işi unutmamanızı ve işleri tamamladıkça da motive olmanızı sağlar. Bu listeye elbisenizi kuru temizlemeye vermekten, yatırmak zorunda olduğunuz vergiye kadar herşeyi yazabilirsiniz. (Daha önceki yazımda belirtmiş olduğum gibi acil, önemli, acil olmayan ve önemsiz işlerin ayırımını yapmayı unutmayınız.)
• Trafik sıkışıklığı, sırada öne geçmek, kaynak yapmak, garsonun siparişi yanlış getirmesi, aradığınız bir numaranın cevap vermemesi, otoparkta yer bulamamak, otobüs ya da metronun kalabalık olması, yolda yürürken arabanın üzerinize çamur sıçratması… veya buna benzer konuların gününüzü mahvetmesine izin vermeyiniz. Mümkünse gülüp geçiniz, başkasına olayı anlatıp, tekrar tekrar canınızı sıkmayınız. Tüm bu saçma olaylar, zihninizi yorar ve asıl odaklanmanız gereken konuları gerektiği kadar düşünmenize engel olur.
Bunların hepsini birden yapmak mümkün olmayabilir, ancak 1-2 tanesinden başlamak bence çok uygun olabilir.
Bu mini yazı dizisinde sizlerin de yorum ve katkılarınız çok yararlı olacaktır, o nedenle sağlık konusundaki önerilerinizi beklemekteyim.
Bugünkü yazımı çok iyi bildiğimiz bir atasözü ile bitirmek isterim: “Sağlam kafa, sağlam vücutta bulunur.” İkisinin de sağlıklı olmasının ne kadar önemli olduğunu sanıyorum kabul etmeyen yoktur…
Haftaya pazara “Hayat Maratonu”na moral ve motivasyonla devam edeceğim…
Not: Ekteki eser Salvador Dali’nin 1951 yılında yaptığı “Raphaelesque Head Exploding” (Raffaello Tarzı Patlayan Baş) isimli eseridir.
İyi Pazarlar…
2018/259
