Pazar… Pazar…
YENİ LİDERLİK YAKLAŞIMI 11
Bu mini yazı dizisine, iş dünyasında 1960-70’lerden sonra günümüze kadar oluşan liderlik anlayışlarını yazmıştım.
2025 yılı ve sonrasında liderlik anlayışı; dijitalleşme, yapay zekâ, çeşitlilik, sürdürülebilirlik ve kuşak değişimi gibi etkenlerle büyük bir dönüşüm yaşamaktadır.
Bu değişim, tek bir liderlik modeli yerine farklı kuramların iç içe geçtiği, hibrit ve bağlamsal (duruma göre değişebilen) bir liderlik yaklaşımını zorunlu kılmaktadır.
Daha önce detaylıca aktardığım liderlik kuramlarının her birinin 2025 sonrası, bu kuramlarda olacak değişiklikleri yorumlamaya çalışacağım. Yani, kavramlar ortadan kalkmıyor, ancak -günün moda tabiri ile- güncelleniyor. Ortaya atıldığı dönemlerdeki liderlik kuramlarını önceki yazılarımdan tekrar okuyabilirsiniz.
1. Durumsal Liderlik – Dr. Paul Hersey ve Dr. Ken Blanchard 1969
Lider, ekibin yetkinlik ve isteklilik düzeyine göre farklı tarzlar benimser.
2025 Sonrası Rolü:
• Liderler, sabit bir tarzla değil, bağlama göre değişen yaklaşımlarla hareket edecektir.
• Özellikle hibrit çalışma modellerinde bu esneklik kritik olacaktır.
2. Hizmetkâr Liderlik – Robert K. Greenleaf 1970
Öncelik, çalışanların gelişimi ve ihtiyaçlarının karşılanmasıdır.
2025 Sonrası Rolü:
• Çalışan bağlılığı ve refahı giderek daha fazla önem kazanmaktadır.
• Empati, hizmet etme motivasyonu ve topluluk odaklılık ön planda olacaktır.
3. Sistemsel Liderlik – Peter Senge 1990
Organizasyonun bütününü, ilişkilerini ve çevresiyle olan etkileşimini dikkate alır.
2025 Sonrası Rolü:
• Karmaşık sistemlerde liderin ilişkisel zekâ, bağlantısallık ve uzun vadeli düşünme becerisi öne çıkmaktadır.
• Sürdürülebilirlik ve ESG (Environmental, Social, Governance) konuları ile bütünleşecektir.
4. Koçvari Liderlik – John Whitmore ve Daniel Goleman 1990-1992
Çalışanlara rehberlik eder, potansiyellerini ortaya çıkarmalarına yardımcı olur.
2025 Sonrası Rolü:
• Koçluk becerileri, liderlerin takım geliştirme, yetkilendirme ve psikolojik güven oluşturmasında temel araç olacaktır.
• Lider, bir “bilge” değil; bir kolaylaştırıcı (facilitator) rolü üstlenecektir.
5. Otantik Liderlik – Bill George 2003
Kendi değerleriyle tutarlı, şeffaf ve güvenilir bir liderlik tarzıdır.
2025 Sonrası Rolü:
• Güvenin zedelendiği dijital çağda, otantiklik liderliğin bel kemiği olacaktır.
• Liderlerin kırılganlıklarını gösterebilmesi, onları daha insani ve etkili kılacaktır.
6. Paylaşılan Liderlik – Craig Pearce ve Jay Conger 2003
Liderlik tek bir kişide değil, ekip içinde dağılmıştır.
2025 Sonrası Rolü:
• Hiyerarşik yapıların yerini ağ yapıları ve otonomi almaktadır.
• Özellikle uzaktan çalışma ve proje bazlı organizasyonlarda, liderlik farklı rollerce paylaşılacaktır.
7. Pozitif Liderlik – Kim Cameron 2008
Pozitif psikolojiye dayanır; çalışanların güçlü yönlerini geliştirmeyi, olumlu ilişkiler kurmayı hedefler.
2025 Sonrası Rolü:
• Tükenmişlik (burnout), stres ve psikolojik sağlık öncelikli gündemler arasındadır.
• Liderler, çalışanların anlam, ilişki, başarı ve güçlü yönler üzerine odaklanmalıdır.
8. Dijital Liderlik – George Westerman ve Didier Bonnet 2014
Dijital dönüşümü yönlendirebilen, teknolojiyi stratejik olarak kullanan liderlik tarzıdır.
2025 Sonrası Rolü:
• Yapay zekâ, veri analitiği ve otomasyonla çalışabilen liderler fark yaratacaktır.
• Dijital okuryazarlık kadar etik, mahremiyet ve insan-odaklı teknoloji de önem kazanacaktır.
İyi Pazarlar…
